AGNIESZKA PIEŃCZAK
2018 – uzyskanie stopnia naukowego doktora habilitowanego w dziedzinie nauk humanistycznych, w dyscyplinie etnologia na Wydziale Historycznym UAM w Poznaniu, na podstawie monografii Obrzędowość narodzinowa na Górnym Śląsku (izolacja położnicy). Polski atlas etnograficzny i Atlas der deutschen Volkskunde w perspektywie porównawczej). Katowice 2016.
2006 – uzyskanie stopnia naukowego doktora w dziedzinie nauk humanistycznych, w dyscyplinie etnologia na Wydziale Historycznym UAM w Poznaniu, na podstawie rozprawy Rola w znaczenie swata w kojarzeniu małżeństw w polskiej społeczności wiejskiej.
2002 – uzyskanie stopnia magistra etnologii na Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym UŚ, Filia w Cieszynie na podstawie pracy Wiedza i wierzenia ludowe w Polsce.
Zajmowane stanowiska:
Od 2019 – obecnie: profesor uczelni w Instytucie Nauk o Kulturze UŚ
Od 2017 – obecnie: opiekunka Pracowni Polskiego Atlasu Etnograficznego
Od 2019 – obecnie: Dyrektorka kierunków: animacja społeczno-kulturalna z edukacją kulturalną, edukacja kulturalna, etnologia i antropologia kulturowa.
Od 2008-2019: adiunkt w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej na Wydziale Etnologii i Nauk i Edukacji UŚ
Zainteresowania badawcze:
dynamika zmian polskiej kultury wiejskiej, atlas etnograficzny
Udział w organizacjach/stowarzyszeniach
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Oddział w Cieszynie (od 2013 Prezeska oddziału),
Sekcja Ludoznawcza przy ZG Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego.
Projekty
Polski Atlas Etnograficzny – opracowanie naukowe, elektroniczny katalog danych, publikacja zasobów w sieci Internet, etap II (2020-2024). Narodowy Program Rozwoju Humanistyki, moduł: Dziedzictwo narodowe, nr projektu: 11H 180068 87, czas realizacji: 2020-2024; rola w projekcie: kierownik.
Polski Atlas Etnograficzny – opracowanie naukowe, elektroniczny katalog danych, publikacja zasobów w sieci Internet, etap I (2014-2018). Narodowy Program Rozwoju Humanistyki, moduł 1.1 (edycja III), nr projektu: 11H 130162 82, czas realizacji: 11 lipca 2014-11 stycznia 2018; rola w projekcie: kierownik.
DUO-Uniwersytet Śląski uczelnią dostępną, uniwersalną i otwartą, 2014-2020. Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój na lata 2014-2020 Oś priorytetowa III Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju, Działanie 3.5. Kompleksowe programy szkół wyższych, wykonawca: członkini zespołu nr 8 ds. dostępności w Nowej Koncepcji Studiów; rola w projekcie: wykonawca.
Jeden Uniwersytet – Wiele możliwości. Program zintegrowany (2020-2023), finansowany przez NCBiR w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, Oś Priorytetowa III Szkolnictwo Wyższe dla Gospodarki i Rozwoju, nr grantu SF180000500000000, zadanie – opracowanie dokumentacji modyfikacji kierunku I stopnia „Etnologia i Antropologia kulturowa”); rola w projekcie: kierownik zadania.
Kierunek CIESZYN! – podnieś swoje kompetencje na Wydziale Etnologii i Nauk o Edukacji UŚ (2017). (POWR.03.01.00-00-K312/16-00), finansowany przez Europejski Fundusz Społeczny Fundusze Europejskie Wiedza, Edukacja, Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój, OŚ Priorytetowa III; rola w projekcie: wykonawca: przeprowadzenie szkolenia pt. Szkolenie z zakresu dokumentacji wizualnej 2 D (Digitalizacja piśmiennictwa dla początkujących) dla studentów i studentek etnologii, pedagogiki i oligofrenopedagogiki Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji UŚ.
Dziedzictwo narodowe i kulturowe, polskie ślady za granicą. Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP Program „Polska – wszystko, co najważniejsze”, nr 583-56-15-9, 2018. Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” Oddział Dolnośląski; rola w projekcie: wykonawca, współredagowanie (wraz z W. Grajewskim) publikacji popularnonaukowej: Pół wieku w służbie Polakom za Olzą. Dorobek 50-tetniej działalności Sekcji Folklorystycznej i Ludoznawczej oraz Sekcji Historii Regionu Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego, Czeski Cieszyn 2018.
Najważniejsze publikacje
Kłodnicki Z., Pieńczak A., Koźmińska J. (2024). Polski Atlas Etnograficzny – stan prac. Digitalizacja i opracowanie naukowe materiałów źródłowych. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, seria: „Biblioteka Polskiego Atlasu Etnograficznego” T. 2. Katowice.
Kłodnicki Z., Pieńczak A., Koźmińska J. (2017). Polski Atlas Etnograficzny – historia, osiągnięcia, perspektywy badawcze. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, seria: „Biblioteka Polskiego Atlasu Etnograficznego” T. 1. Katowice. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach nr 3666.
Pieńczak A. (2016): Obrzędowość narodzinowa na Górnym Śląsku (izolacja położnicy). „Polski atlas etnograficzny” i „Atlas der deutschen Volkskunde” w perspektywie porównawczej. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, seria: „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego”, nr 3543.
Kłodnicki Z., Pieńczak A., (red.) (2013). Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego. T. 9: Zwyczaje, obrzędy i wierzenia urodzinowe, cz. II: Zwyczaje, obrzędy i wierzenia związane z matką i dzieckiem. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze – Uniwersytet Śląski – Uniwersytet Wrocławski. Cieszyn-Wrocław.
Wuczyński A., Pieńczak A., Krogulec G. (2024). Rural reality contradicts the ethnographic literature – a nationwide survey on folk beliefs and people’s afection for the stork in Poland, „Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine”, t. 20, nr 1, s. 1-15, DOI:10.1186/s13002-024-00689.
Pieńczak A., Povetkina P. (2023). The Polish Nightmare Being (Zmora) and the Problem with Defining the Category of Supernatural Double-Souled Beings, „Folklore”, t. 134 (2023), nr 1, s. 73-90, DOI:10.1080/0015587X.2022.2088957.
Pieńczak A., Povetkina P. (2021). Mapowanie motywów mitologicznych. Zmora jako istota szkodząca ludziom i zwierzętom gospodarskim, „Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. 60, s. 267-294.
Pieńczak A., Mironova P. (2020). Stan badań atlasowych w Polsce i Rosji nad demonologią ludową (przykład zmory i innych istot mitologicznych posiadających cechy z nią wspólne), „Slavia Orientalis”, nr 3, s. 493-514.
Pieńczak A. (2019). Cyfrowe Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego: możliwości wyszukiwawcze i dalsze perspektywy badawcze, „Lud”, t. 103, s. 207-229.
Kłodnicki Z., Pieńczak A. (2019). The Atlas of Cultural Heritage of the Polish Village (a Project), „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”, t. 19, s. 25-45.
DOI: https://doi.org/10.31261/SEIA.2019.19.03.
Współpraca z innymi ośrodkami naukowymi/ instytucjami/ interesariuszami
– zainicjowanie i rozwijanie współpracy naukowej między Instytutem Ochrony Przyrody PAN a WSNE UŚ w celu opracowania naukowego obszernych materiałów archiwalnych poświęconych wierzeniom ludowym dotyczącym bociana białego (ankiety IOP PAN pochodzące z pierwszego ogólnopolskiego Spisu Bociana Białego w 1958 roku oraz kwestionariuszy Polskiego Atlasu Etnograficznego z lat 1982-1991). Współpraca podjęta w 2023 roku. Dotychczasowym efektem współpracy jest opracowanie i opublikowanie interdyscyplinarnego artykułu naukowego Rural reality contradicts the ethnographic literature—a nationwide survey on folk beliefs and people’s affection for the stork in Poland w czasopiśmie pt. „Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine” (2024) w planie są kolejne wspólne publikacje.
– zainicjowanie i rozwijanie międzynarodowej współpracy badawczej wspólnie z rosyjską doktorantką Poliną Povetkiną z Moskwy; dokonano obszernej analizy archiwalnych materiałów źródłowych i wydano trzy artykuły naukowe w wysoko punktowanych czasopismach (2019, 2020, 2023). Dotychczasowym efektem badań jest upowszechnienie wyników ogólnopolskich prac Polskiego Atlasu Etnograficznego nad demonologią ludową w kontekście polskim i słowiańskim.
– członkini zespołu doradczego Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego do spraw projektów realizowanych w ramach programów „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”, „Pomniki polskiej myśli filozoficznej, teologicznej i społecznej XX i XXI wieku” oraz „Szlakami Polski Niepodległej” w latach 2019–2022. Zadania: ocena raportów rocznych i końcowych realizowanych projektów badawczych oraz opiniowanie wniosków dotyczących zmian umowy.